اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان
می دانید که هر انسانی دو روح دارد؟ یک روح که در بدن و روح دیگر در گوشی همراه است. حتما تعجب کردید. اما این موضوع واقعیت دارد. با خواندن نتیجه تحقیقات با ما هم نظر خواهید شد. نتایج تحقیقات انجام شده در آمریکا واقعا حیرت آور است. این تحقیق روی ۴۰۰۰ دانش آموز ۱۲ تا ۱۶ ساله آمریکایی به مدت یک سال انجام شده است. نتایج این تحقیق به ما می‌گوید ۸۵ درصد کسانی که مورد تحقیق قرار گرفته اند، روزانه بیش از ۵ ساعت زمان خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند. نکته قابل توجه تر این که هیچ یک از این ۸۵ درصد حتی یک روز در سال را بدون گوشی موبایل و شبکه های اجتماعی سپری نکرده اند. تا به حال عبارت اعتیاد به فضای مجازی را شنیده اید؟ می دانید که اعتیاد به فضای مجازی در دانش آموزان چه تاثیراتی دارد؟ از راه های درمان اعتیاد به فضای مجازی باخبر هستید؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی در این مورد کسب کنید.
در ضمن اگر تا حالا مقاله اعتیاد رفتاری را نخوانده اید، توصیه می کنم قبل از خواندن ادامه مقاله، آن را مطالعه کنید.

فهرست مقاله:

نیاز دانش آموزان به فضای مجازی و اینترنت

اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان و دانش آموزان

عادت های غلط در ایجاد اعتیاد نوجوانان به گوشی

راه های درمان اعتیاد دانش آموزان به فضای مجازی

نیاز دانش آموزان به فضای مجازی و اینترنت
همانطور که گفتیم این مقاله درباره اعتیاد به فضای مجازی و جلوگیری از این اعتیاد مجازی است. اما قبل از هر چیز باید بدانیم که آیا به اصلا به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نیازی هست؟ طبیعتا بله. اما با آگاهی از میزان استفاده و کنترل آن. اگر نگوییم همه، لااقل اکثریت قابل توجهی از مردم، امروز حداقل یک گوشی هوشمند در دست دارند و با آن تقریبا تمام کارهایشان را انجام می دهند. مطالعه، بازی، اشتراک گذاری تجربه ها، حال و احوال با دوستان و خانواده، مطلع شدن از اخبار، خرید، کارهای بانکی و… بخش قابل توجهی از زمانی که ما با گوشی های هوشمندمان سپری می کنیم مربوط به رسانه های اجتماعی است که درست یا غلط، ما آن ها را به نام شبکه های اجتماعی می شناسیم. نرم افزارهایی مانند اینستاگرام، فیسبوک، توییتر، گوگل پلاس یا پیام‌ رسان هایی نظیر واتس اپ، تلگرام یا هنگ اوت. انجام همین کارها در صورت عدم کنترل می تواند باعث اعتیاد به فضای مجازی شود.

اعتیاد به فضای مجازی و اینترنت
اگر از یکی از نرم افزارهای رصد زمانی مصرف موبایل استفاده کنید، یقینا خواهید دید زمان استفاده ما از این نرم افزارها سهم بسیار قابل توجهی از کل زمان استفاده ما از موبایل را به خود اختصاص می دهد. من بر اثر سال ها ارتباط با دانش آموزان به عنوان مشاور تحصیلی و معلم، حدس می زنم اگر این پژوهش در کشور ما رخ می داد نتایج بسیار از آن چه که در آمریکا به دست آمده فاجعه بارتر است. من دانش آموزی داشتم که نرم افزار اندازه گیر و رصد مصرف موبایلش عدد ۱۱ ساعت در یک شبانه روز را نشان می داد و از همکارانم موارد عجیب و غریب تر هم از وابستگی به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی شنیده ام.

اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان و دانش آموزان
وابستگی شدید افراد به اینترنت و فضای مجازی یک نوع اعتیاد است. بله دقیقا کلمه اعتیاد به فضای مجازی برای این نوع وابستگی به کار می رود. اعتیاد یعنی وابستگی شدید افراد به چیزی که نبودش باعث خلل در روند زندگی عادی فرد شود. امروزه کم نیستند افرادی که وابستگی شدیدی به اینترنت و فضای مجازی دارند. از سال 2008 در کشورهای آسیایی (به ویژه کشور چین) در طبقه بندی اختلالات، اعتیاد به اینترنت به عنوان یک اختلال به رسمیت شناخته شد. برخی از دانش آموزان به محض بیدار شدن از خواب به سراغ گوشی همراه می روند و تا تعدادی پیام را نخوانند و استوری های افرادی که شاید حتی آن ها را نمی شناسند را نبینند، هیچ کاری انجام نمی دهند. در هر فرصت کوتاهی که پیدا کنند به سرغ موبایل می روند. گاهی شب ها تا دیر وقت بیدار می مانند و بدون هیچ ضرورتی، فقط در شبکه های اجتماعی مختلف، پست ها و پیام های اکثرا بی ارزش را چک می کنند که این روند در طولانی مدت ممکن است که مشکلات خواب و اختلالات گوناگون مثل استرس کنترل نشده و … شود. افراد عادی روزانه 100 بار تلفن همراه خود را چک می کنند. اما افراد مبتلا به اعتیاد به تلفن همراه 900 بار این کار را انجام می دهند. اگر شما هم فکر می کنید تعداد بازدید روزانه شما از گوشی همراه تان به این عدد نزدیک است، پس تا دیر نشده به دنبال راهی برای حل مشکل اعتیاد به موبایل باشید و راه های ترک عادت های بد رو پیدا کنید.

زمانی که احتمالا با اعتیاد به فضای مجازی هدر می دهیم:
اعتیاد به گوشی و فضای مجازی
فرضمان را می گذاریم که همان متوسط زمانی پژوهش بر روی دانش آموزان آمریکایی درباره دانش آموزان ایرانی هم صادق است. می خواهید به شما یک تخفیف هم بدهم؟ فرض کنیم شما در شبانه روز فقط 2 ساعت در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی وقت می گذارید. (قبل از این که به ادامه این موضوع بپردازم لازم است بگویم که اگر شما اصلا از شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها استفاده نمی کنید و یا زمان بسیار کمی برای این کار می گذارید، بسیار خوشبخت هستید و خیلی نیاز به خواندن ادامه این مطلب ندارید.) با فرض اینکه شما روزانه فقط دو ساعت وقت صرف پیام رسان ها یا شبکه های اجتماعی می کنید، یعنی هفته ای ۱۴ ساعت و ماهی ۶۰ ساعت و سالی؟ سالی ۷۲۰ ساعت. دوست نوجوان و جوان من! سالی ۷۲۰ ساعت…

برای این که بتوانید معادل زمانی ۷۲۰ ساعت را متوجه بشوید اجازه دهید چند اتفاقی که در ۷۲۰ ساعت رخ می دهد یا چند کاری که می توان آن ها را در ۷۲۰ ساعت انجام داد را برایتان بگویم. در مسیر تهران به مشهد با متوسط سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت ، ۱۲ ساعت طول می کشد تا از تهران به مشهد برسید. یعنی با زمانی که شما در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی می گذرانید، می توانید ۳۰ بار به مشهد بروید و برگردید. ( یا ۶۰ بار مسیری معادل این مسیر را طی کنید)

نابغه ها چند ساعت تلاش می کند؟
مایکل فلپس را می شناسید؟ قهرمان نامدار آمریکایی شنای المپیک. او در تمام سال برای پنج روز در هفته و هر روز دو نوبت ۶۰ دقیقه ای تمرین می کند. نابغه شنای جهان، سالانه ۵۲۰ ساعت تمرین شنا می کند و شما سالی ۷۲۰ ساعت را وقت می گذارید تا پست ها را لایک کنید، استوری ها را ببینید یا کانال ها را چک کنید! می دانید خواندن یک صفحه کتاب با سرعت معمولی چه مقدار زمان می برد؟ نیم دقیقه! من به شما ارفاق می کنم و می گویم یک دقیقه. یعنی یک کتاب ۳۰۰ صفحه ای نهایتا در ۵ ساعت خوانده می شود. و در ۷۲۰ ساعت می شود به جای دیدن عکس های جدید فلان بازیگر یا استایل به روز فلان خواننده ۱۴۴ کتاب خواند. (واقعا اگر کسی در یک سال ۱۴۴ کتاب بخواند، چه معلومات ارزشمندی به دست می‌آورد!!) متوسط زمان فیلم های سینمایی ۱۰۰ دقیقه است. پس شما می توانید به جای ۷۲۰ ساعت مشغول بودن در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی سالی ۵۲۰ فیلم ببینید. (آقای فراستی و کیمیایی و مهرجویی در عمر شریفشان این مقدار فیلم دیده اند؟) کار را به جاهای باریک نمی کشانم و آمار دقیق شخصی ام را از زمانی که دانش آموزان بسیار موفق برای مطالعه دروسشان می گذراند نمی‌گویم تا کمتر تاسف بخورید.

عادت های غلط در ایجاد اعتیاد نوجوانان به گوشی
بسیاری از دانش آموزان برای زمان استراحت و تفریح هم فقط به سراغ فضای مجازی می روند. در صورتی که اگر در زمان استراحت بین دروس به جای اینکه یک استراحت واقعی برای خودتان داشته باشید به سراغ گوشی موبایل بروید، بیشتر ذهن و چشم های شما را خسته می کند. و در ضمن تفریح باید چیزی باشد که به شما انرژی بدهد. اما رفتن به فضای مجازی و دیدن صفحات اینستاگرام بیشتر شما را خسته می کند و باعث استرس و تنش پنهان در شما می شود. تاثیر استرس و اضطراب بر یادگیری دانش آموزان، یکی از مواردی است که به آن توجه زیادی نمی شود، اما می تواند بر پیشرفت تحصیلی و یا افت تحصیلی دانش آموز اثر گذار باشد. در ضمن برای اطلاع از نکات نحوه استراحت درست، مقاله استراحت برای کنکوری ها را که توسط مشاوران موسسه آموزشی بارسا تهیه شده مطالعه کنید.
اگر از شما بخواهم با توجه به این حساب و کتاب ها همین الآن بی خیال فضای مجازی و تمام شبکه های اجتماعی بشوید و فقط یک پیام رسان را جهت امور ضروری روی گوشی موبایل خود نگه دارید، ناراحت می شوید؟ شاید! ولی اگر به شما بگویم با این وضع استفاده از گوشی همراه حتما و وابستگی به فصای مجازی به نابودی آینده روشنی که می تواند از شما یک دانش آموز یا دانشجوی بسیار موفق یا یک ورزشکار پرافتخار یا یک شخص پر معلومات بسازد کمک کرده‌اید، دیگر از اینکه حالا زمان خود را یرای کارهای ارزشمندتری صرف کنید ناراحت نمی شوید.

چرا استفاده از گوشی همراه حین مطالعه اشتباه است؟
اطلاعاتی که از طریق خواندن مطالب فضای مجازی وارد ذهن ما می شوند، یکسری اطلاعات طبقه بندی نشده هستند که ما همه این اطلاعات را در عرض چند دقیقه وارد ذهن خود می کنیم. و بعد زمانی که شروع به مطالعه می کنیم، ذهن ما هنوز درگیر طبقه بندی آن اطلاعات است. به عنوان مثالی برای عدم طبقه بندی اطلاعات در ذهن، می توان به این اشاره کرد که ما تا به حال خیلی جوک در فضای مجازی خوانده ایم. اما اگر جایی بخواهیم آن ها را تعریف کنیم، نمی توانیم.

راه های درمان اعتیاد دانش آموزان به فضای مجازی
برای اینکه بتوانید این مشکل را حل کنید، ابتدا باید مضرات استفاده بیش از حد از موبایل و اینترنت را بدانید و با تاثیرات منفی که بر جسم و روح شما می گذارد آشنا شوید. نگاه کردن بیش از حد به صفحه گوشی به چشم شما آسیب می زند. تحقیقات نشان داده افرادی که زمان زیادی را صرف اینستاگرام می کنند، بیشتر به اختلالات روحی و روانی مثل افسردگی نوجوانان دچار می شوند.

طبق نظر مشاوران تحصیلی شما فقط می توانید بعد از هر 4 ساعت مطالعه به گوشی همراه خود نگاه کنید. اگر مجبور شدید زودتر به سراغ گوشی بروید، می توانید به کمک هشدار دهنده گوشی فقط 10 دقیقه زمان استفاده داشته باشید. البته از نظر مشاوران برتر کنکور، این میزان استفاده در سال کنکور هم باید کمتر شود.

مدت زمان استفاده از گوشی را به کمک نرم افزار محاسبه کنید. قطعا نمی توانید این زمان را مثلا از 6 ساعت استفاده روزانه به یک باره به 1 ساعت برسانید. پس به صورت تدریجی و روزانه این زمان را کم کنید. می توانید از یک روش تشویقی استفاده کنید. مثلا هر روز که ساعت استفاده شما کمتر شد، یک جایزه برای خودتان در نظر بگیرید.

یکی دیگر از راه های درمان اعتیاد به فضای مجازی این هست که اپلیکیشن ها و بازی های غیرمفید را از موبایلتان پاک کنید.

در زمان مطالعه حتما گوشی همراه خود را خاموش کنید و در بیرون از اتاق بگذارید. خیلی از دانش آموزان از گوشی همراه برای دیدن ساعت و یا استفاده از ماشین حساب استفاده می کند. این کار اشتباه است. چون شما می خواهید ساعت را ببینید، اما همان موقع یک پیام را می بینید و این باعث می شود به دنبال آن پیام و پیام ها و عکس های دیگر بروید و وقتی به خود می آیید، متوجه می شوید چندین ساعت در فضای مجازی بوده اید. پس برای دیدن ساعت و ماشین حساب از موبایل استفاده نکنید.

با بهترین کتاب های انگیزشی برای نوجوانان آشنا شوید.
هیچوقت فراموش نکنید که زمانی که در اختیار ماست، یکی از بزرگ ترین سرمایه های زندگی هست و باید به درستی از این فرصت استفاده شود. بنابراین در این مقاله سعی شد تا وابستگی به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی برای شما توضیح داده شود و روش درمان اعتیاد به فضای مجازی به درستی به شما آموزش داده شود. حالا که شما به این آگاهی رسیدید، باید در زندگی خود تاثیر گذار باشید و زمان استفاده غیر مفید از فضای مجازی و تلفن های همراه را به حداقل برسانید. اگر هم سوال یا نظر خاصی در رابطه با اعتیاد به موبایل و فضای مجازی در دانش آموزان و راه های درمان آن داشتید، می توانید در بخش نظرات مطرح کنید. در ضمن این مقاله را برای سایر دوستانتان ارسال کنید تا با آگاه کردن آنها، به پیشرفت بیشترشان کمک کنید. ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. :))

سخن پایانی

من دانش آموزان زیادی را دیده ام که بعد از از دست دادن فرصت های طلایی زندگی به خاطر زمان های زیادی که به کار دیگری غیر از درس خواندن اختصاص داده اند پشیمان شده اند و دیگر راهی برای برگشت آن زمان ها وجود ندارد. اعتیاد به فضای مجازی نوعی از اعتیاد است که ضررش کمتر از اعتیاد به مواد مخدر نیست. زیرا باعث سوختن زمان شما می شود. زمانی که می توانید خیلی کارهای مفید انجام دهید. پس اگر شما هم دچار اعتیاد به فضای مجازی شده اید تا دیر نشده راه های گفته شده برای درمان اعتیاد به فضای مجازی را اجرا کنید.